Zespół Pieśni i Tańca „Kujawy” powstał w maju 1985 roku jako Stowarzyszenie Zespół Artystyczny Kujawy.  W spotkaniu założycielskim w dniu 20 marca 1985 roku uczestniczyło 51 osób m.in. Aleksander Błachowski, Bogdan Woźnica, Aleksander Kociołowicz, Eugeniusz Andrzejewski, Stanisław Leszczyński, Jadwiga Kurant, Teresa Olkiewicz, Bożena Jabłońska, Waldemar Kandyba, Marek Zapędowski, Marian Uba - ówczesny prezydent Miasta Włocławka.  Od pierwszych lat działalności, przy ścisłej współpracy z autorytetami w dziedzinie tańca i muzyki ludowej- m.in. dr Grażyny Dąbrowskiej, profesora Roderyka Lange, Mirosławy Bobrowskiej, Danieli Nawrockiej ,Stefanii Hejnowicz, Janusza Pietrzaka pracowano nad programami artystycznymi dla zespołu przygotowującego się do działalności koncertowej w kraju i za granicą. Przy stowarzyszeniu zaczęło działać Archiwum Tańców Polskich, które wydało Ludowe Żródła Polskich Tańców Narodowych autorstwa Grażyny Dąbrowskiej. Od 1990 r. zespół działał pod skrzydłami Włocławskiego Centrum Kultury, a od 2013 r, w ramach Centrum Kultury "Browar B." Przez wszystkie lata swojej działalności zespół dał ok. 1600 koncertów. Występował wielokrotnie we Francji, Anglii, Włoszech, Portugalii, Grecjii, Macedonii, Szwecji, Hiszpanii, na Białorusi, na Litwie, Słowacji, Węgrzech, Rosji, Turcji, Bułgarii i północnej Walii. „Kujawy” koncertowały również na scenie Filharmonii Narodowej w Warszawie (1993 r.-XXIV cykl czwartkowych koncertów dla młodzieży, cykl prezentacji arcydzieł tradycyjnej muzyki polskiej wsi: Pieśń Ojczystej Ziemi "W puszczy Białej i na Kujawach". W 2000 roku zespół reprezentował region kujawsko- pomorski na Światowej Wystawie EXPO w Hanowerze.
Z udziałem zespołu Kujawy zrealizowano wiele filmów edukacyjnych dla telewizji Polonia oraz :
* film "Tańce Polskie- śladami Oskara Kolberga – Kujawy” zrealizowanego przez TVP I program i Telewizję Edukacyjną, (w części 2 zawarty jest materiał metodyczny służący do nauki tańców kujawskich),
*„Ziemia rodzinna to Kujawy”,
* „Pianobus Tomka Stroynowskiego” z Mietkiem Szcześniakiem ,
* „Fryderyk 2010″ oraz „Chopin Preludium” z Ianem Gillanem w roli głównej.
*Nagrano dwie płyty CD, dokumentując melodie i pieśni kujawskie oraz kolędy i pastorałki.

 Kujawy były wielokrotnie przedmiotem prac magisterskich, doczekały się wielu publikacji dokumentujących jego dzieje i działalność.
W Zespole Pieśni i Tańca „Kujawy”  aktualnie ćwiczy ok. sto osób w czterech grupach tanecznych: Skrzatach, Malwach, Reprezentacyjnej i Oldboyach. Tancerzom przygrywa kapela ludowa Młodzieżowa i Dorosła. W repertuarze zespołu oprócz tańców kujawskich są również tańce narodowe: polonez, mazur, krakowiak oraz  tańce i przyśpiewki  łowickie, kurpiowskie, spiskie, rzeszowskie, kaszubskie, śląskie i  górali żywieckich. Wszystkie tańce prezentowane są w kostiumach wykonanych zgodnie z muzealnymi wzorcami. Bogata i ciekawa historia Zespołu Pieśni i Tańca „Kujawy” wypełniona jest przede wszystkim tysiącami systematycznie odbywanych prób, koncertami, obozami szkoleniowo-wypoczynkowymi, uczestnictwem w przeglądach, konkursach, festiwalach o zasięgu regionalnym, ogólnopolskim i międzynarodowym. Zespół prowadzi szeroką działalność edukacyjną dla dzieci i młodzieży w ramach warsztatów „Z malowanej skrzyni”,  „Edukacja regionalna z Kujawami”, „Bliżej korzeni” w Izbie Tradycji Kujaw. Przygotowuje i wystawia koncerty edukacyjne m.in. "Boże Narodzenie na Kujawach", "Dumni z pochodzenia" dla przedszkoli, uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Przedstawia widowiska plenerowe- Noc Świętojańską, oraz obrzędy, zwyczaje własnego regionu- "Swaty", "Zabawa u Joska", "Wesele na Kujawach".
To również kilkadziesiąt artystycznych wypraw zagranicznych. To także mnóstwo nagród i wyróżnień m.in. :

* 2005 rok - zespół został uhonorowany medalem Prezydenta Miasta Włocławek za zasługi dla miasta i regionu ,

* 2010 rok - Medal Wojewody Kujawsko- Pomorskiego,

* 2010 rok - Nagroda Prezydenta Miasta Włocławek w dziedzinie kultury i sztuki,

* 2015 r. podczas uroczystych obchodów Jubileuszu 30 – lecia swojej działalności, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki uhonorował Zespół Pieśni i Tańca "Kujawy" za wybitne zasługi oraz całokształt działalności na rzecz Województwa Kujawsko – Pomorskiego i jego mieszkańców medalem „Unitas Durat Palatinatus Cuiaviano-Pomeraniesis” .

* 2015 r. Zespół Pieśni i Tańca "Kujawy" uhonorowany został  Nagrodą Główną Prezydenta Włocławka w dziedzinie kultury i sztuki.

* 2019 r. Wyróżnienie Prezydenta Miasta Włocławek za wydarzenie: Ogólnopolski Festiwal Zespołów Folklorystycznych "O kujawski wianek" / Dzień Pracownika i Twórcy Kultury,

          Od 2003 roku Zespół Pieśni i Tańca „Kujawy” jest członkiem Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej CIOFF.

 Kierownikiem zespołu , instruktorem, choreografem, jest Maciej Mielczarski, który w tym roku świętuje 25 - lecie  pracy instruktorskiej w Zespole Pieśni i Tańca „Kujawy”. Pierwsze kroki taneczne stawiał w Zespole jako 9 letni chłopiec w 1991 roku.

 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Od 1987 do 2013 roku z Kujawami związana jest Krystyna Mielczarska - wieloletnia kierownik organizacyjny zespołu, od 2017 roku , nadal wspierająca zespół jako prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Zespołu Pieśni i Tańca „Kujawy”.

Do najdłużej grających muzyków w Zespole należy Franciszek Niewiarowski- skrzypek w kapeli /1985- 2023/ łącznie 38 lat, który pewnie grałby dalej, ale ciężka choroba żony  spowodowała, że musiał przerwać swoją artystyczną pasję w Zespole.